Stijlfiguren in de Bijbel zijn heel interessant. Wat betekent bijvoorbeeld dat het hart van de koning is als waterbeken in de hand des HEEREN? En welk verband is er met Poerim?
“Des konings hart is in de hand des HEEREN als waterbeken. Hij neigt het tot al wat Hij wil” (Spr. 21:1).
We hebben hier met het stijlfiguur vergelijking te maken. Het hart van de koning wordt vergeleken met waterbeken. Maar dat is niet het enige stijlfiguur in deze zin. Er is duidelijk iets weggelaten achter ‘waterbeken’. Zo’n weglating wordt een ellips genoemd. De zin van deze tekst is niet: ‘het hart van de koning is in de hand des HEEREN zoals waterbeken dat zijn’. De vergelijking is veel sterker, veel sprekender als we weten hoe we deze ellips in moeten vullen.
‘Waterbeken’ is in het Hebreeuws ‘palgee mayim’. In dit eerste woordje herkennen we het meervoud van peleg. We komen het woord tegen als een naam in Genesis 10:25: “Peleg, want in zijn dagen is de aarde verdeeld”. Palgee zijn dan ook ‘verdelingen’. En palgee mayim zijn dus verdelingen van wateren. De palgee mayim zien op de irrigatiekanaaltjes in een oosterse tuin, die de grond in vierkante stukken van ongeveer 16 vierkante meter verdeelden.
De welgelukzalige man van Psalm 1 wordt vergeleken met een boom die geplant is aan palgee mayim. Dus een boom geplant in een tuin die regelmatig wordt bevochtigd en onder voortdurende zorg van een tuinman staat.
De irrigatiekanaaltjes werden door de tuinman gevuld met water uit een bron die elke oosterse tuin moest hebben. Door de simpele beweging van zijn voet werd het water eerst in het ene kanaaltje, en daarna in het andere gestuurd. Door zijn voet als een dam voor de ingang van het ene kanaaltje te zetten, moest het water vanzelf een andere richting op. Dat verklaart bijvoorbeeld ook Deuteronomium 11:10: “Want het land, waar gij naar toe gaat, om dat te erven, is niet als Egypteland, van waar gij uitgegaan zijt, hetwelk gij bezaaide met uw zaad, en bewaterde met uw gang, als een moestuin”. Dit “bewaterde met uw gang”, moeten we vertalen met “bewaterde met uw voet”. Waarom dat in het beloofde land niet nodig zou zijn, leren we uit het volgende vers: “Het drinkt water bij de regen des hemels”.
Nu zijn we in staat om de ellips in Spreuken 21:1 in te vullen:
Het hart des konings is - in de hand des HEEREN
als waterbeken zijn - in de hand van de tuinman.
Hij neigt het tot al wat Hij wil.
Hebben we hiervan geen treffend voorbeeld in het boek Esther? Haman was vastbesloten tot de vernietiging van alle Joden in het Perzische koninkrijk (Esther 3:6). Koning Ahasveros had hem daarvoor de volmacht gegeven (vers 10, 11). De datum stond al vast (v. 13). Maar een slapenloze nacht van koning Ahasveros (6:1) draaide alles om. De galg die Haman had opgericht voor Mordechai werd voor hemzelf gebruikt. Slechts door een slapenloze nacht keert God het hart van de koning ‘als een waterstroom’ ten gunste van Zijn volk, dat nog alle jaren het poerimfeest viert. En ofschoon we de Naam van de HEERE niet in het boek Esther lezen, vinden we deze wel in Spreuken 21:1!
Deel dit artikel via
