Job is hét Bijbelboek waarin de vraag rond het menselijk lijden centraal staat. Het boek kan op verschillende manieren worden verklaard. In de eerste plaats vinden wij erin beschreven hoe de historische figuur Job omging met het lijden dat hem trof. Vanuit de uitleg hierover kunnen wij vervolgens leren hoe wij tegen lijden kunnen aankijken. Beide onderwerpen zijn terug te vinden in mijn boek Omgaan met tegenslag.
Maar er zijn ook nog andere toepassingen mogelijk, namelijk dat Job een beeld (type) is van zowel Israël als de Heere Jezus. In dit artikel gaan wij na in hoeverre wij in Job een beeld van Israël herkennen. Daarbij ontkomen wij er niet aan om ook een link naar de Heere Jezus te leggen.
Het Bijbelboek Job gaat over de persoon Job (vervolgde, gehate), een voorbeeldige gelovige die in alles gezegend is door God. Satan (tegenstander) stelt Job met toestemming van God op de proef. Hij meent namelijk dat Job God dient, omdat de Heere hem rijk gezegend heeft. Als Job alles wordt afgenomen, zo redeneert satan, zal hij God zeker vaarwel zeggen. Wij zien vervolgens dat Job eerst al zijn bezittingen en kinderen kwijtraakt. Desondanks zegt Job God niet vaarwel. Daarna wordt hem ook nog zijn gezondheid ontnomen. Ook dan keert Job zich niet af van God. Zijn leed is hiermee nog niet over. Jobs vrouw steunt hem niet en adviseert hem zijn geloof op te geven, en zijn vrienden beschuldigen hem ten onrechte ervan dat God hem straft, omdat hij iets verkeerds heeft gedaan.
Maar Job blijft vasthouden aan God, gaat met Hem in dialoog en komt tot een verbeterd geloofsinzicht. Daarna offert hij voor zijn vrienden en wordt door God hersteld. Hij wordt weer gezond, krijgt nieuwe kinderen en wordt rijker dan ooit. Uiteindelijk sterft Job op hoge leeftijd, verzadigd van het leven.
OVEREENKOMSTEN MET ISRAËL
Het volk Israël wordt nog weleens vergeleken met Job, vanwege het enorme lijden dat zij door de eeuwen heen hebben moeten doorstaan. Het is ontegenzeggelijk waar dat Israël onnoemelijk heeft geleden, met name ook door wat andere volken hen hebben aangedaan.
De ellende begon al tijdens het ontstaan van het volk in Egyptische slavernij. Het laatste drama heeft zich nog maar tachtig jaar geleden afgespeeld toen zes miljoen Joden omkwamen tijdens de Holocaust. In dat opzicht is er zeker een overeenkomst tussen Job en Israël. Ook in andere opzichten is dit het geval:
De betekenis van Jobs naam is gelijk aan hoe Israëls positie vaak te midden van de volken is geweest: vervolgd en gehaat. Ook op dit moment is Israël een natie onder druk en wordt het door veel van de omliggende volken het liefst de zee in gedreven.
Zoals Job bleef vasthouden aan God, zo blijft (een deel van) Israël ook vasthouden aan God, ondanks alles wat hen treft. In het boek Bij ons in Auschwitz van Arnon Grunberg zijn een aantal voorbeelden opgenomen van Joden die met de gaskamer in het vooruitzicht hun God en Schepper toch trouw blijven. In één voorbeeld bidden mannen, vrouwen, kinderen en ouderen als zij ontkleed voor de deuren van de gaskamer staan de volgende woorden: “Mijn God, voor ik geschapen was, was ik niets, en nu, nu ik geschapen ben, ben ik alsof ik niet geschapen ben. Stof ben ik gedurende mijn leven, hoeveel te meer na mijn dood. Eeuwig wil ik u loven, Heer, eeuwige God! Amen! Amen!”
Wij vinden hierin een overeenkomst met wat Job zegt: “Naakt ben ik uit de buik van mijn moeder gekomen en naakt zal ik daarheen terugkeren. De HEERE heeft gegeven en de HEERE heeft genomen; de Naam van de HEERE zij geloofd!” (1:21).
Zoals Job verlaten werd door zijn vrienden, zo werd Israël ook vaak verlaten door hen die hen juist hadden moeten steunen, namelijk de christenen. Op bepaalde momenten hebben christenen hen zelfs vervolgd en vermoord, of bleven passief aan de kant staan als anderen dit deden. Het onterechte excuus dat daarvoor nog weleens gebruikt werd, is de tekst die in Mattheüs 27:25NBG staat: “Zijn bloed kome over ons en onze kinderen.”
Niet alleen in de geschiedenis van Israël vinden wij overeenkomsten met Job terug, maar ook in hun toekomst. Bij Job zien wij dat hij uiteindelijk op verzoek van God voorbede doet voor zijn vrienden die vanwege hun verkeerde spreken hun krediet bij de Heere hebben verspeeld. Op dezelfde manier zal Israël, als de Messias weer gekomen is, een licht voor de volken worden om hen tot God te leiden. Ook zal Israël net als Job weer helemaal hersteld worden. Maar voordat dit kan gebeuren, moet Israël evenals Job eerst de dialoog met God aangaan en Jezus als de Messias erkennen.
VERSCHILLEN
Toch gaat de overeenkomst tussen Job en Israël niet altijd op. Over Job staat geschreven dat hij vroom, oprecht, godvrezend en zich van het kwaad afkerend was (Job 1:1). Bij Israël is dit zeker niet altijd het geval geweest. Het afkeren van God begon in de Bijbel al vlak na de uittocht uit Egypte met het oprichten van een gouden kalf en ging door tot aan de Babylonische ballingschap. En ook vandaag staat Israël als volk niet altijd bekend als een baken van godvrezendheid en zich afkerend van het kwaad.
Maar ook wat betreft de reden voor het lijden is er een verschil tussen Job en Israël. Job leed geheel zonder reden. Bij Israël is er in sommige gevallen sprake van lijden vanwege eigen schuld. Hierbij kan gedacht worden aan bijvoorbeeld de tijd van de Richteren en de Koningen.
Voor de volledigheid wil ik hierbij nogmaals opmerken dat Israëls overtredingen en ongeloof nooit een reden kunnen en mogen zijn om hen te vervolgen en onderdrukken. Juist de gelovigen uit de volken zouden moeten weten dat zij op basis van hun eigen herkomst geen enkele grond hebben om dit te doen. In de Efezebrief staat namelijk dat de gelovigen uit de volken voordat zij Christus leerden kennen er een dusdanig bedenkelijk leven op na hielden dat zij niets anders dan de toorn van God verdienden (Ef. 2:1-3; 4:17-20).
HOE HET VERDER MOET EN ZAL GAAN
De vraag is nu: Hoe moet het verder met Israël? Hoe moet het volk uit deze aanhoudende situatie van steeds terugkerend lijden komen? Wij weten dat de oplossing al gekomen is in de Persoon van de Heere Jezus. Hij was de ultieme Job Die volkomen vroom, oprecht en godvrezend was. Hij moest zonder schuld het ergste lijden doorstaan door te sterven aan het kruis van Golgotha.
Hij ging daarmee niet alleen de weg van Job, maar ook de weg die Zijn volk Israël zo dikwijls moest en nog steeds moet gaan: een weg van verwerping, vernedering en lijden.
Toen Jezus onterecht moest lijden en sterven, nam Hij de schuld van Zijn volk en de hele wereld op Zich. Daardoor kan Hij nu, net als Job voor zijn vrienden, voorbede doen voor Zijn volk, maar ook voor ons (Rom. 8:34). Ook heeft Hij net als Job nieuw (opstandings)leven gekregen wat Hij wil delen met Zijn volk Israël, maar ook met de gelovigen uit de volken.
Momenteel ziet Israël de Heere Jezus nog niet als hun Messias. Waar Job aan het einde van zijn lijden kon zeggen: “maar nu heeft mijn oog U gezien” (Job 42:5), is dit bij Israël slechts ten dele het geval, want: “tot op heden ligt er, wanneer Mozes gelezen wordt, een bedekking op hun hart” (2 Kor. 3:15).
In de oorzaak hiervan is een overeenkomst te vinden met de manier waarop de vrienden van Job geloofden. Zij hielden in hun relatie met God krampachtig vast aan hun eigen opvattingen in plaats van dat zij, net als Job, op Gods voorwaarden een relatie met Hem aangingen. Laatst zag ik op YouTube een filmpje waarin een Jood uitlegde waarom Jezus volgens hem niet de Messias is. Hij zei dat Jezus in een tijd kwam waarin Zijn volk Hem niet nodig had, omdat zij in het land konden wonen en er een tempel was waar zij God konden aanbidden. Zij hadden Jezus’ lijden en sterven voor hun zonden niet nodig.
Op eenzelfde manier wordt ook vaak omgegaan met Jesaja 53 (profetie over de lijdende Knecht des HEEREN). In het verre verleden werd dit gedeelte nog wel gedeeltelijk toegepast op de Messias. Maar deze interpretatie is in de loop van de eeuwen weggemoffeld. Doorgaans wordt dit gedeelte nu op Israël zelf toegepast. Dit is overigens mede gebeurd onder invloed van de vervolgingen door christenen. In ieder geval wil men in Jesaja 53 de Messias niet herkennen, want dat zou als consequentie kunnen hebben dat zij de Heere Jezus moeten aanvaarden.
En toch blijft er hoop, want in 2 Korinthe 3:16 staat over Israël: “Maar wanneer het zich tot de Heere bekeert, wordt de bedekking weggenomen.” Dit zal gebeuren als de Heere Jezus voor een tweede keer komt. Het zal een tijd zijn waarin Israël net als Job alle bodem onder de voeten weggeslagen wordt. Israël zal dan niet anders kunnen dan het oog op de Messias richten. Dan wordt vervuld wat in Jesaja 29:18 en 24 staat:
“Op die dag zullen de doven horen de woorden van het Boek, en, verlost van donkerheid en duisternis, zullen de ogen van de blinden zien. Wie dwalen in hun geest, zullen tot inzicht komen, wie morren, zullen onderwijzing aanvaarden.”
Deel dit artikel via
