Toe Bisjwat, vandaag en in de toekomst

Toe Bisjwat betekent letterlijk de 15de van (de Joodse maand) sjewat. Deze nationale feestdag is voor kinderen vooral een ‘boomplantdag’. In optocht gaan ze al zingend naar de plek waar ze hun eigen meegebrachte boompje mogen planten. De traditie is gebaseerd op Leviticus 19:23-25: “Wanneer u in het land komt en allerlei vruchtbomen plant, moet u de vruchten ervan als verboden beschouwen. Drie jaar lang zullen ze voor u verboden zijn, er mag niet van gegeten worden. Maar in het vierde jaar zullen alle vruchten ervan heilig zijn, tot lofzegging voor de HEERE. En in het vijfde jaar mag u de vruchten ervan eten om de opbrengst ervan voor u te vermeerderen. Ik ben de HEERE, uw God”. Dus na binnenkomst in het beloofde land, mocht pas vijf jaar na de nieuwe aanplant van de vrucht gegeten worden. Die daad van gehoorzaamheid zou de HEERE zegenen door de opbrengst te vermeerderen. Uit deze en vele andere inzettingen blijkt dat de Heere de feitelijke Eigenaar en Onderhouder is van het land. Hij bepaalt de wetten met betrekking tot het beheer ervan en vermeerdert de opbrengst navenant het volk Hem gehoorzaamt. Ook Leviticus 26 is daarvan een duidelijk voorbeeld: “Als u in Mijn verordeningen wandelt en Mijn geboden in acht neemt en ze houdt, dan zal Ik u op zijn tijd regen geven, zodat het land zijn opbrengst zal geven en de bomen van het veld hun vruchten zullen geven. Dan zal de dorstijd bij u tot de wijnoogst duren, en de wijnoogst zal tot de zaaitijd duren. U zult uw brood tot verzadiging toe eten en onbezorgd in uw land wonen” (vers 3-5).

In tegenstelling tot de Egyptenaren, die het water van de Nijl tot hun beschikking hadden, waren de Israëlieten in hun watervoorziening letterlijk en figuurlijk van de hemel afhankelijk. Op weg van Egypte naar Kanaän bereidde Mozes het volk er al op voor met de woorden: “Want het land waar u naartoe gaat om het in bezit te nemen, is niet zoals het land Egypte, waaruit u weggetrokken bent, dat u met uw zaad moest bezaaien en al lopend water moest geven (aanduiding voor toenmalige irrigatietechniek), zoals een groentetuin. Maar het land waar u naartoe trekt om het in bezit te nemen, is een land met bergen en dalen; het drinkt water door de regen uit de hemel. Het is een land waar de HEERE, uw God, voor zorgt: voortdurend rusten de ogen van de HEERE, uw God, daarop, van het begin van het jaar tot het einde van het jaar. En het zal gebeuren, wanneer u nauwgezet luistert naar Mijn geboden die Ik u heden gebied, door de HEERE, uw God, lief te hebben en Hem te dienen met heel uw hart en met heel uw ziel, dat Ik regen voor uw land zal geven op zijn tijd, vroege regen en late regen, zodat u uw koren, uw nieuwe wijn en uw olie kunt inzamelen. Ook zal Ik gewas op uw veld geven voor uw dieren; en u zult eten en verzadigd worden” (Deut. 11:10-15).

Israëlische Technologie

Droogteperioden, die in het huidige Israël vooral in het zuiden vaak voorkomen en de Israëlische economie schaden, slingert bij sommigen de klimaatdiscussie aan. Anderen wijzen op wanbeheer als gevolg van dammen en verkwisting van water door de teelt van water verslindende tropische gewassen als katoen.² De laatste jaren wordt vooral ingezet op technologische oplossingen, zoals ontziltingsprojecten, waarvan het Israëlische watertechnisch bedrijf IDE een internationale speler is geworden. Verder zijn er ingenieuze watertransportsystemen en de technologie om dauw uit de lucht te halen voor het bewateren van gewassen.³ Het Israëlische bedrijf Tal Ya (Hebreeuws voor ‘Gods dauw’), ontwikkeld door de Hebreeuwse universiteit in Jeruzalem, mag zich eveneens als marktleider op dit terrein beschouwen.

Duiding van rabbijnen

Toch verwachten orthodoxe rabbijnen de oplossing van het watertekort niet van Israëlisch technisch vernuft. Hun zorg ligt op een heel ander terrein. De oorzaak van gebrek aan hemelwater om in de behoefte van het land en haar bevolking te voorzien, is volgens hen ongehoorzaamheid. De HEERE waarschuwde immers al via Mozes: “Wees op uw hoede dat uw hart niet verleid wordt, zodat u afwijkt, andere goden dient en u voor hen neerbuigt. Anders zal de toorn van de HEERE tegen u ontbranden en zal Hij de hemel sluiten, zodat er geen regen meer zal zijn …” (Deut. 11:16-17). Vandaar dat tijdens het nijpend watertekort in 2010, de Ashkenazische opperrabbijn Yona Metzger en de Sefardische opperrabbijn Shlomo Amar zich in een open brief in de Jerusalem Post tot de bevolking richtten: “Het land is droog als gevolg van onze vele zonden en dat is een verontrustende zaak. Het is onze plicht om onze daden te onderzoeken, en met geheel ons hart dicht bij God te komen, en onze smeekbeden voort te zetten met een gebroken en wanhopig hart". Ook stelden zij een tekst op voor een speciaal gebed, dat iedere keer als in de synagoge de ark openging om de Thorarollen eruit te nemen, gereciteerd moest worden. Kortom, voor hemelwater moet je je tot de hemel richten.

Toekomstige droogte

En dat is geen bepaald vreemde gedachte als we bedenken dat water ook in de toekomst een grote rol zal spelen. En dan doel ik niet op mogelijke gewapende conflicten als gevolg van een escalerende waternijd, maar wat God al eeuwen geleden door Zijn profeten heeft voorzegd. Openbaring 8 spreekt over Alsem, een ster die als een fakkel uit de hemel zal vallen en het derde deel van de wateren bitter maakt waardoor velen sterven. In Openbaring 16:12 lezen we over het droogvallen van de Eufraat, dat ‘de weg baant voor de koningen uit de richting waar de zon opgaat’.

Reinigend water

Maar na de droogteoordelen zal de God van de hemel gelukkig ook in water voorzien. En wel bijzonder water, namelijk eerst reinigend water waarmee de HEERE het door Hem teruggebrachte volk zal besprenkelen. We lezen in Ezechiël 36: “Ik zal u uit de heidenvolken halen en u uit alle landen bijeenbrengen. Dan zal Ik u naar uw land brengen. Ik zal rein water op u sprenkelen en u zult rein worden. Van al uw onreinheden en van al uw stinkgoden zal Ik u reinigen” (vs. 24, 25).⁴

De Tempelbeek

Toch zal de mooiste ‘Toe Bisjwat’ voor Israël aanbreken, als het water uit de nieuwe Tempel het land zal doorstromen en zelfs de Dode Zee tot leven zal wekken. De profeet Ezechiël, die in hoofdstuk 37 nog profeteert over zeer dorre doodsbeenderen, mag in hoofdstuk 47 getuigen van het levende water in wonderlijk voortstuwende beken: “Toen leidde Hij mij en bracht mij terug naar de oever van de beek. Toen ik teruggekeerd was, zie, bij de oever van de beek stonden zeer veel bomen, aan deze kant en aan de andere kant. Hij zei tegen mij: Dit water stroomt weg naar het oostelijke gebied en stroomt in de Vlakte naar beneden en komt in de zee. In de zee uitgestort, wordt het water gezond.⁵ Het zal gebeuren dat alle levende wezens die er wemelen, overal waar een van beide beken naartoe komt, zullen leven. Daar zal zeer veel vis zijn, omdat dit water daarheen komt, en alles waarheen deze beek komt, zal gezond worden en leven” (vs. 6-9).

De heerlijkste Toe Bisjwat

En zo is het opmerkelijk dat de Bijbel begint met de vermelding van (vrucht)bomen (nadat de aarde op de derde dag uit haar watergraf is opgestaan): “En God zei: Laat de aarde groen doen opkomen, zaaddragend gewas, vruchtbomen, die naar hun soort vrucht dragen, waarin hun zaad is op de aarde!” En eindigt met de profetie over de Boom des Levens in het nieuwe Jeruzalem: “En hij liet mij een zuivere rivier zien, van het water des levens, helder als kristal, die uit de troon van God en van het Lam kwam. In het midden van haar straat en aan de ene en de andere zijde van de rivier bevond zich de Boom des levens, die twaalf vruchten voortbrengt – van maand tot maand geeft Hij Zijn vrucht. En de bladeren van de boom zijn tot genezing van de heidenvolken” (Opb. 22:1-2). Wat een heerlijke ‘Toe Bisjwat’ zal dat zijn! Niet slechts het begin van een nieuw zomerseizoen, maar het begin van een nooit eindigende nieuwe hemel en nieuwe aarde, waar God zal zijn alles en in allen.

1. De Misjna (letterlijk: ‘lering’) is de schriftelijke vastlegging van de mondelinge Joodse leer van ca. 120 Joodse geleerden (ca. 135 – 200 n.Chr.)
2. Meer dan driekwart van het totale waterverbruik wordt door de landbouw gebruikt
3. In de oudheid gebruikten Israëlieten al stenen om dauw uit de lucht te verzamelen.
4. Let ook hier op het verband tussen water en afgoden. Het sluiten van de hemel was het gevolg van afgoderij (Deut. 11:16-17; Jer. 3:2, 3; zie ook de geschiedenis Elia en de Baälpriesters). De reiniging van die afgoden zal gebeuren door sprenkeling van rein water (zie ook Zach. 13:1).
5. Het betreft hier de (nu nog) Dode Zee.