Siegried Schoess is een Messiaanse Jodin uit Chili. Ze is getrouwd met een Nederlander en woont nu hier. Ooit is het evangelie bij haar familie terechtgekomen door een gelovige uit Ecuador, een kop koffie en een Bijbel.
De overgrootouders van Siegried zijn afzonderlijk van elkaar een paar jaar voor de Holocaust vanuit Duitsland naar Chili geëmigreerd. Allebei ontvluchtten ze de dreigende oorlog, maar in geval van overgrootmoeder ook het anti-joodse klimaat. Siegrieds overgrootvader is opgegroeid in een Luthers gezin. Zijn trouwplannen met een Joods meisje worden in zijn familie bepaald niet goed ontvangen. Het huwelijk vindt uiteindelijk toch plaats, maar wel onder voorwaarde dat overgrootmoeder haar Joodse wortels loslaat. Een ingewikkelde tijd breekt aan als overgrootvader tijdens de Tweede Wereldoorlog een sympathisant wordt van het Hitler-regime. In Chili ontvangen ze regelmatig nazi-aanhangers en daarom moet alles wat maar enigszins kan wijzen op de Joodse achtergrond van overgrootmoeder verdwijnen uit hun huis. Pas na de oorlog horen Siegrieds overgrootouders over de concentratiekampen en Hitlers fanatieke pogingen om het Joodse volk te vernietigen. Het is een ontluisterende ontdekking voor hen.
Wat weet je over de Bijbel?
Het verhaal hoe het evangelie terechtkomt bij Siegrieds familie begint bij haar opa en oma. Ze zijn allebei Joods, maar niet religieus. Wel vieren ze de feesten en onderhou-den ze op kleine schaal enkele tradities. Siegried: “Mijn grootouders hadden een klein hotel in een dorp in Chili. Op een dag was er een gast uit Ecuador. Hij benaderde mijn opa om over God te praten. Maar opa was ervan overtuigd dat hij alles al wist over God. Hij bedankte hem en wilde weglopen, toen de man vroeg of hij ooit de Bijbel had gelezen. ‘Zeker’, zei mijn opa, wijzend op zijn Tenach.”
De volgende ochtend vraagt de Ecuadoraan opa om een kop koffie en nodigt hem uit om samen de Bijbel te lezen. Na een paar minuten zegt opa heel verbaasd: “Dit deel van de Bijbel ken ik helemaal niet!” Jesjoea, Zijn Joodse achtergrond en leefwijze raken opa diep. Zijn interesse is gewekt; het zaadje is geplant! Hetzelfde overkomt ook Siegrieds oma. Bij zijn vertrek belooft de Ecuadoraan terug te komen en dan een Bijbel voor hen mee te brengen. Door ziekte van de man duurt het een jaar voordat hij er weer is, mét de beloofde Bijbel. Siegrieds grootouders gaan samen de Bijbel lezen, en komen allebei tot geloof. Door het getuigenis van de gelovige uit Ecuador, maar vooral door de overtuigingskracht van de Bijbel.
Een leven met Jezus
Dan komen we bij Siegried zelf. Zij is opgegroeid in een Messiaans Joods gezin. Een droom heeft ooit haar moeder aangespoord om te onderzoeken wie Jesjoea is. Ondanks haar angst om haar Joodse identiteit te verliezen, besluit ze om het Nieuwe Testament te gaan lezen. Met dezelfde prachtige uitkomst: ook Siegrieds ouders nemen de Heere Jezus als hun Messias aan. Het is voor hen wel even worstelen en zoeken, maar na enige jaren vinden ze een balans tussen het vasthouden aan hun Joodse identiteit en tradities, en een leven hand in hand met de Heere Jezus.
“En zo ben ik ook opgevoed: volg Jesjoea, met behoud van je Joodse identiteit en aanvaard Hem als de beloofde Messias uit de profetieën in de Tenach”, vertelt Siegried, “Maar daarnaast vierden we ook de Joodse feesten en hielden de sabbat, en hierdoor bleef ik verbonden met mijn Joodse erfgoed. De gebruiken gaven mij houvast en versterkten juist mijn geloof in Jesjoea”.
Over Joods en volgeling zijn van Jezus, zegt Siegried: “Het jodendom is niet alleen mijn erfgoed, maar ook de basis van mijn geloof. Jesjoea volgen, is voor mij een voortzetting en vervulling van het Joodse geloof. Jezus was Joods en Zijn leer is geworteld in de Hebreeuwse geschriften. Hij ís de Joodse Messias! Door Hem kan ik de volheid van mijn identiteit omarmen; mijn erfgoed eren en tegelijkertijd het pad volgen dat de Heere voor mij heeft uitgestippeld.”
Antisemitisme
Natuurlijk komt ook de Jodenhaat ter sprake: “Het antisemitisme in Chili is een verontrustend probleem. Hoewel de Chileens-Joodse gemeenschap klein is, heeft zij te maken met haat, vandalisme en (online) pesterijen. Deze daden schaden niet alleen de Joodse gemeenschap, maar bedreigen ook de bredere waarden van tolerantie en respect in de samenleving.”
Siegried ervaart de groeiende en openlijke Jodenhaat als zorgwekkend en kwetsend. “Mijn kettinkje met menora doe ik soms bewust af. Door de toenemende vijandigheid tegenover Joden wordt het steeds gevaarlijker om voor je Joodse identiteit uit te komen. Eigenlijk had ik niet verwacht dat ik die angst ook zou ervaren in Europa en Nederland. Of het nu gaat om het dragen van een Davidster of het deelnemen aan evenementen van de Joodse gemeenschap; altijd is er een onderliggende angst voor mogelijk geweld of agressie. De anti-joodse incidenten waarover ik hoor, herinneren me er voortdurend aan dat deze haat niet theoretisch is; het is echt en dichtbij.” Als gelovige voelt Siegried zich geroepen tot liefde en vergeving, maar ze vindt het ook moeilijk om dat te rijmen met de angst en onzekerheid die antisemitisme met zich meebrengen. “Ik zou mijn Joodse afkomst niet hoeven te verbergen, of moeten aarzelen om mijn geloof te uiten! Toch dwingt de realiteit van het antisemitisme me om over deze dingen na te denken.”
Voor Siegried is het opstaan tegen antisemitisme niet alleen belangrijk voor Joden, maar ook voor de samenleving als geheel. Een persoonlijk houvast is voor haar Johannes 10:27-28: “Mijn schapen horen Mijn stem en Ik ken ze en zij volgen Mij. En Ik geef hun eeuwig leven; en zij zullen beslist niet verloren gaan in eeuwigheid en niemand zal ze uit Mijn hand rukken.”
Joden in Chili
Er wonen maar zo’n 15 duizend Joden in Chili. Toch behoort de gemeenschap tot een van de meest aangevallen ter wereld (NIW, mei 2021). Sinds de Hamas-inval in Israël op 7 oktober 2023 durven veel Joodse Chilenen nauwelijks nog de straat op. Diegenen die dat wel moeten, worden opgeroepen om geen Joodse symbolen zoals een keppeltje of een Davidster te dragen. Buiten het Midden-Oosten heeft Chili namelijk de grootste Palestijns-Arabische gemeenschap ter wereld. Ruim een half miljoen Palestijnen zijn ooit zelf naar Chili verhuisd, of zijn nazaten van migranten uit eerdere migratiegolven naar Zuid-Amerika. Men zegt dat er in Chili geen stad of dorp is zonder een Palestijn. De aanwezigheid van de grote Palestijns-Arabische gemeenschap zie je op veel manieren terug. Zo staan er sinds ‘7 oktober’ in alle grote steden anti-Israël billboards. En in voetbalminnend Chili organiseert de populaire FC Palestino, opgericht door Palestijnen, regelmatig (politieke) acties om aandacht te vragen voor de Palestijnen en Gaza. Onlangs nog betraden alle spelers van deze club het veld met een keffiyeh, de geruite Palestijnse sjaal. De Palestijns-Arabische wortels van een deel van de bevolking hebben invloed op de sympathie van de Chilenen voor de Palestijnen, Gaza en Hamas, maar ook op hun antipathie tegen Israël en het Joodse volk.
Deel dit artikel via
