Verwantschap

Toen het Ottomaanse rijk na de Eerste Wereldoorlog werd verdeeld, is aan diverse niet-Arabische volken een eigen staat of autonomie beloofd. Daar is niets van terechtgekomen. Koerdistan werd zelfs over vijf landen verdeeld. De Joodse staat is de enige niet-Arabische staat die (in 1948) werkelijk tot stand kwam. De Koerden voelen zich dan ook verwant met de Joden, want ook zij hadden destijds te maken met leugens, valse beloften, veel weerstand en ze werden door hun buurlanden, de Arabieren, op zijn zachtst gezegd niet geduld. Israël is ook solidair met de Irakese Koerden en steunt hun streven naar onafhankelijkheid.

De Joden hebben het gedaan

Dat zet weer kwaad bloed, voedt de Israël-haat en geeft stof voor (weer) een nieuwe complottheorie. Iran vindt namelijk de timing van het Koerdische referendum heel opvallend, juist nu Islamitische Staat bijna verslagen is. Men beweert dan ook dat de Koerdische volksraadpleging een plot is van Israël (en bondgenoten) om de spanning in het Midden-Oosten weer op te voeren. Een explosief Midden-Oosten zou gunstig zijn voor Israël.

In Turkije wordt een mogelijke Koerdische staat zelfs een ‘tweede Israël’ genoemd, want men verwacht een enorme beweging van Koerden uit bijvoorbeeld Iran, Syrië en Turkije richting een eventuele Koerdische staat. De Turkse krant Yeni Safak, loyaal aan president Erdogan, schreef zelfs: “Israël gebruikt Masoud Barzani [= de Koerdische leider] en de Koerdische PKK-beweging als pionnen om het gebied tussen de Nijl en de Eufraat in handen te krijgen, het gebied dat in de Thora ook wel het beloofde land wordt genoemd”. Niets nieuws onder de zon; het anti-Israël geluid is er weer en de Joden hebben het weer gedaan!

Veel belangen

Maar Israël steunt het Koerdische onafhankelijkheidsstreven niet alleen uit soldariteit met hen; er spelen zeker ook andere (eigen) belangen mee. Behalve dat Israël nu tegen een gunstige prijs olie invoert vanuit ‘Koerdistan’, zou het als strategische bondgenoot in de regio ook zeer welkom zijn. Een zelfstandige Koerdische staat in Noord-Irak zou namelijk het Iraanse plan om een ​​corridor te creëren tussen Teheran, de Israëlische grens op de Golan Hoogvlakte en Zuid-Libanon ernstig bemoeilijken. En het is Israël (terecht) veel waard om Iran zo ver mogelijk weg te houden van hun grens.

Daarnaast kan steun aan de Koerden Israël ook privileges opleveren. Denk maar eens aan toekomstige gasdeals. Israël heeft een grote gasvoorraad, maar nog niet zo’n uitgebreide afzetmarkt. Ook ziet Jeruzalem een mogelijkheid voor militaire bases in het Koerdische gebied. Best nuttig, want het Israël-vijandige Iran ligt ernaast.

De felste tegenstander van een zelfstandig ‘Koerdistan’ is Turkije. President Erdogan zegt dat hij het Koerdische vrijheidsideaal te vuur en te zwaard zal bestrijden en langs de grens is het Turkse leger in opperste staat van paraatheid gebracht. Het is spannend hoe dit verder zal ontwikkelen, want we weten dat Erdogan niet alleen het ‘tweede Israël’, de Koerden, wil bestrijden, maar hij heeft ook nog de verovering van Jeruzalem in het ‘eerste Israël’ op zijn verlanglijstje staan.

Foto: De Grote Zab rivier stroomt door het Irakese gedeelte van Koerdistan. Copyright: Jamesdale10/Flickr/Wikimedia Commons