“De hoogste leider van Iran is de nieuwe Hitler van het Midden-Oosten.” Deze grove belediging in de New York Times kwam van de Saoedische kroonprins Mohammed Bin Salman. Hoewel de rivaliteit tussen Saoedi-Arabië, de hoeder van de heiligste plaatsen van de islam, en Iran al jaren speelt, werd die onlangs nog verder op de spits gedreven toen de Libanese premier Hariri vanuit de Saoedische hoofdstad zijn ontslag aankondigde. De half-Saoedische en soennitische Hariri zei bang te zijn voor een aanslag door Hezbollah. Vanuit de Saoedische hoofdstad werd met een beschuldigende vinger naar Iran gewezen, die via de Hezbollahbeweging Libanon zou willen controleren. Is voor de Saoedi’s de maat vol en sturen ze echt aan op een confrontatie met Iran?

Hoewel de Saoedi’s de strijd tegen Islamitische Staat en het Syrische regime hebben gesteund en zwaar gefinancierd, is het overduidelijk wie nu de touwtjes in handen heeft in Syrië en Irak, namelijk Iran. Eenzelfde scenario dreigt nu ook in Libanon. En dan staat het complete noordelijke deel van de Levant, van Teheran tot Beiroet, onder Iraanse invloedsfeer. Een nachtmerrie voor de Saoedi’s, maar ook voor de Israëli’s. Beide voelen zich ernstig bedreigd door Iran en dat brengt ze samen. En sinds de Verenigde Staten, toen nog onder Barack Obama, met Iran een nucleair akkoord sloten, is in hun ogen de dreiging alleen maar groter geworden. De Saoedi’s doen nu alles om een tegenmacht te organiseren.

Geruchten over een samenwerking tussen Israël en Saoedi-Arabië gaan al langer. Zo heeft volgens de Israëlische radio kroonprins Salman ín Israël mét Israëlische functionarissen gesproken. Ook publiceerde medio november de Arabische onlinekrant Elaph een interview met de Israëlische generaal Eisenkot. Heel bijzonder, want dat gebeurt niet vaak. Eigenlijk nooit! Volgens Eisenkot is “Iran van plan de controle over het Midden-Oosten te verwerven door het vorm en twee ‘sjiitische halve manen’: de ene reikt van Iran via Irak naar Syrië en Libanon; de andere over de Perzische Golf, via Jemen naar de Rode Zee.” De generaal zei ook dat hij bereid is om inlichtingen uit te wisselen met de Saoedi’s. Dat is heel opmerkelijk en mijns inziens ook veelzeggend.

Natuurlijk worden van Saoedische zijde de berichten over toenadering steevast ontkend. Want Israël wordt officieel niet door Saoedi-Arabië erkend en ze zouden groot verraad plegen door met de Joodse staat in zee te gaan vóórdat de Palestijnse kwestie is opgelost. Het zou hun gezag in de moslimwereld enorm aantasten en dat kunnen ze er nu zeker niet bij hebben.

Toch is Israël nodig in het anti-Iraanse kamp. Maar dan moet wel éérst het probleem met de Palestijnen worden opgelost. Eén simpel zinnetje, maar zó complex en het is ook nog niemand gelukt.
De oplossing lijkt te moeten komen van het vredesplan van Jared Kushner, de Joodse schoonzoon van president Trump. Volgens de NY Times presenteert hij begin 2018 een nieuw vredesvoorstel, gebaseerd op de tweestatenoplossing. Zodra dat geregeld is, kunnen Saoedi-Arabië en Israël openlijk gaan samenwerken om Iran aan te pakken. De bal ligt dus weer bij Israël.

(Het volledige artikel is te lezen in IB Magazine, januari 2018)
Copyright foto: Wikimedia/Israel Defence Forces